Nana (Mentha piperita) u narodnom jeziku poznata i kao menta, jedna je od najpoznatijih lekovitih biljaka današnjice. Ova biljka ima višestruku upotrebu, a u narodnoj medicini se koristi već nekoliko hiljada godina. Iako postoje brojne vrste nane, u modernoj medicini se najčešće koristi pitoma nana.
Taksonomija i opis:
Nana je višegodišnja zeljasta biljka iz porodice usnatica (Lamiaceae) koja spada u red skrivenosemenica, a koristi se kao lekovita biljka i kao začin. Dostiže visinu do 1-1,5m. Njena četvorougaona stabljika je na donjem delu razgranata, mestimično sa crvenim flekama i sitnim dlačicama. Cvetovi se nalaze na krajevima stabljike u obliku klasa i imaju ljubičasto-braonkastu boju. Listovi su na rubu nazubljeni, crvenkasto-zelene boje, a mogu biti duguljastog ili kopljastog oblika.
Aktivna supstanca:
Njene najbitnije supstance koje se koriste u medicini nalaze se u etarskom ulju nane, a glavne susptance su mentol i njeni derivati. U listovima nane se pretežno nalaze flavonoidi i derivati ruzmarinske kiseline.
Dokazana dejstva:
- Spazmolitično delovanje – ublažava dispepsiju i grčeve tokom varenja hrane,
- U lečenju sindroma iritabilnih creva – u obliku gastrorezistentnih kapsula,
- Holeretično delovanje – povećava izlučivanje žučnih kiselina,
- Može se koristiti kao mukolitik – smanjuje stvaranje guste, viskozne sluzi u disajnim putevima i pomaže u njenom iskašljavanju,
- Protiv glavobolje – 10%-ni etanolni rastvor spoljašnjom upotrebom, utrljavanjem na čelo i slepoočnicu,
- Kao spoljašnji antiseptik i lokalni anestetik.
Neželjena dejstva:
Neželjena dejstva su veoma retka. Čaj od lista nane može izazvati bolove u želucu i gorušicu kod osoba koje su na nju osetljive. Ne preporučuje se upotreba osobama sa teškim oštećenjem funkcije jetre i žuči. Takođe, ne preporučuje se ni trudnicama, dojiljama i deci mlađoj od 3 godine.